De gemeenteraad wordt om de vier jaar gekozen door de inwoners. De gemeenteraad vertegenwoordigt de inwoners en staat daarom aan het hoofd van de gemeente.

De raad van de gemeente Valkenswaard heeft 23 leden. Deze leden zijn allemaal lid van een politieke partij (landelijk of lokaal). De raadsleden van eenzelfde partij, vormen een fractie, en kiezen uit hun midden een voorzitter. Deze is de leider en de voornaamste woordvoerder van zijn of haar fractie. De gemeenteraad kent op dit moment 8 fracties.

De gemeenteraad bepaalt in hoofdlijnen het gemeentebeleid en controleert of het college van burgemeester en wethouders het beleid goed uitvoert. De gemeenteraad stelt de gemeentelijke regels vast waaraan alle burgers zich hebben te houden (verordeningen) en maakt uit aan welke zaken geld wordt besteed (begroting en budgetrecht). Grote plannen op het gebied van ruimtelijke ontwikkeling, economie, welzijn, verkeer etc. kunnen pas worden uitgevoerd nadat een meerderheid van de raad daartoe heeft besloten.

Samenstelling gemeenteraad inclusief nevenfuncties