Invasieve exoten
Wat zijn invasieve exoten?
Exoten zijn plantensoorten, diersoorten en micro-organismen (zoals bacteriën) die van nature niet voorkomen in een bepaald land of gebied. Nederlandse soorten noemen we “inheems”. Een ander woord voor “exoot” is “uitheems”. Mensen hebben exoten expres of per ongeluk naar andere landen of gebieden gebracht. De Romeinen hebben bijvoorbeeld de tamme kastanje en het konijn naar Nederland gebracht. Zij gebruikten deze exoten als voedselbron. Maar soms komen exoten ook per ongeluk naar Nederland. Bijvoorbeeld doordat plantenzaden of dieren meeliften met een schip of trein. Verder komen ook huisdieren of tuinplanten soms terecht in de natuur.
Sommige exoten kunnen goed overleven in het Nederlandse klimaat. Er ontstaat een probleem als zij ook geen natuurlijke vijanden hebben. De exoten verjagen dan andere soorten en worden "invasief". Invasieve exoten kunnen de biodiversiteit (variatie in soorten) verminderen. Op sommige plekken kunnen de soorten voor overlast zorgen.
Wat als je een invasieve exoot ziet?
op eigen grond
Staat een invasieve exoot in je tuin of op je perceel? Dan kun je deze het best zorgvuldig verwijderen. Het is wel van groot belang om na te gaan om welke exoot het gaat en hoe je die veilig verwijdert. Op deze website staat een overzicht van veel soorten die op het land groeien met informatie over hoe ze te verwijderen.
Let op: Bij het verwijderen van iedere invasieve exoot gelden andere regels en gevaren. De regels moeten altijd opgevolgd worden om gevaarlijke situaties voor jezelf of je omgeving tegen te gaan. Twijfel je hoe je de exoot moet verwijderen? Vraag dan een hovenier of specialist om advies. Ga je zelf aan de slag? Wees dan uitermate voorzichtig met de giftige sappen van reuzenberenklauw, zijdeplant en fluweelboom. Voorkom ook verdere verspreiding van Aziatische duizendknopen, zijdeplant, fluweelboom en hemelboom via stengel- en wortelresten door die nergens te laten slingeren en gooi die resten nooit bij het groenafval, maar bij het gemengd afval.
op gemeentegrond
Blijf van de exoot af. Staat er een invasieve exoot op gemeentegrond? De gemeente maakt onderscheid in locaties waar zij de exoot wel of niet actief bestrijdt. Als het nodig is in verband met de veiligheid, dan grijpt de gemeente in. Dat kan bijvoorbeeld zijn als fietsers last krijgen van reuzenberenklauwen langs het fietspad, die brandwonden op hun benen kunnen veroorzaken. Blijf zelf van de soort af zodat de wijze van beheer niet wordt verstoord.
Via de buitenbeterapp van jouw gemeente kun je laten weten dat je ergens een invasieve exoot hebt gezien. Kijk daarbij goed naar de kenmerken die we hebben uitgelegd. Voorkom dat de gemeente veel valse meldingen binnen krijgt en daar veel tijd mee kwijt is! De gemeente houdt alle locaties bij op een kaart. Zij beslist per locatie of het daar nodig is om de exoot wel of niet te bestrijden. Op sommige plekken is "bestrijden" zinloos. Daar zet de gemeente in op "beheersen". Dat is het voorkomen van verdere verspreiding i.p.v. op het helemaal verwijderen van de soort. Verschillende overheden en organisaties halen informatie van de website www.waarneming.nl. Die site houdt bij welke dieren en planten voorkomen in Nederland. Je kunt de groei locatie van invasieve exoten ook extra op deze website doorgeven.
Zeven soorten
Provincie Noord-Brabant werkt samen met Platform invasieve exoten. In dit platform zijn verschillende gemeenten, waterschappen en andere terrein beherende organisaties vertegenwoordigd. De provincie en het platform hebben samen bepaald welke invasieve exoten de komende jaren aandacht vragen in Noord-Brabant. Hier zijn zeven soorten uit naar voren gekomen. Door deze zeven soorten nu aandacht te geven hopen we samen te voorkomen dat in de toekomst veel problemen ontstaan.
Bij vier van de zeven soorten verplicht de wet (de Europese exotenverordening) je om ze te bestrijden. Of om minimaal te voorkomen dat de soort zich verder kan verspreiden. Dit is zo bij de: hemelboom, reuzenberenklauw, reuzenbalsemien, zijdeplant.
Bij de drie andere soorten verplicht de wet je niets. Wel vraagt Provincie Noord-Brabant om mee te helpen aan de voorkoming van verspreiding van deze Brabantse zorgsoorten. Dit is het geval bij de: Aziatische duizendknopen, trosbosbes, fluweelboom.
De gemeenten Heeze-Leende, Valkenswaard en Cranendonck werken samen om invasieve planten te bestrijden. In deze gemeenten komen vooral de Aziatische duizendknopen, reuzenberenklauw en hemelboom voor. Met Aziatische duizendknopen bedoelen we vier soorten: de Japanse, Sachalinse, Boheemse en Afghaanse duizendknoop.
We verwachten de komende jaren ook meer problemen met de verspreiding van de fluweelboom, trosbosbes, reuzenbalsemien en zijdeplant. Als één van deze exotische planten zich sterk verspreidt, verdringen ze Nederlandse planten en verminderen ze de biodiversiteit. Bovendien hebben de meeste van deze soorten nog andere nadelen. Om problemen in de toekomst te voorkomen, leggen we uit hoe je deze zeven soorten kunt herkennen en waar je op moet letten.
Er zijn nog veel meer invasieve planten in Nederland. Op de website van de Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit (NVWA) staat een overzicht van alle invasieve planten die op het land groeien. Daar kun je per soort zien hoe je ze kunt herkennen en waarom ze aandacht nodig hebben.
