Bijen, hommels en vlinders, we hebben ze hard nodig, bijvoorbeeld voor het bestuiven van voedselgewassen. Helaas is hun aantal de afgelopen tientallen jaren sterk afgenomen, onder meer door verstedelijking en intensivering van de landbouw.

De gemeente Valkenswaard wil het tij keren en gaat een deel van de wegbermen in het buitengebied ecologisch beheren. Binnen de bebouwde kom doen we dat al enkele jaren.
Het ecologisch beheer sluit aan op de Subsidieregeling ‘Leefgebied van de bij' van de provincie Noord-Brabant. Het past ook bij de ambitie voor natuur binnen het programma Dommelland van de gemeente. “Onze natuurdoelen richten zich op het versterken én behouden van onze prachtige natuur en het zorgen voor de kwetsbare onderdelen daarvan,” aldus wethouder Theo Geldens. “Met als resultaat: een prachtig buitengebied verfraaid met bloemen, bijen, hommels en vlinders. De bermen die anders onbenut waren, gaan we nu ecologisch beheren.” 

Meer diversiteit

Met ecologisch bermbeheer willen we biodiversiteit en structuurvariatie in de bermbegroeiing vergroten. Hierdoor krijgen meer verschillende kruiden de kans om te groeien en te bloeien. Dit biedt bestuivende insecten een constant en gevarieerd voedselaanbod in het groeiseizoen. Deze ‘bestuivers’ vormen op hun beurt weer een voedingsbron voor insecteneters, zoals vogels. Ook bieden bermen beschutting en nestgelegenheid voor vogels, kleine zoogdieren, amfibieën en reptielen. Versterking én bescherming van de natuur dus.

Anders maaien

Net als binnen de bebouwde kom, zal nu ook in het buitengebied het nieuwe bermbeheer direct zichtbaar worden. Dat komt door een andere manier van maaien. In plaats van bermen in één keer volledig af te maaien, maaien we in fasen. We laten in de eerste fase de helft van de begroeiing staan. Dat deel komt pas aan de beurt bij een tweede maaibeurt later in het jaar. Op deze manier blijven voor insecten het hele jaar door voedselbronnen en schuilplaatsen beschikbaar. Na het maaien laten we maaisel enkele dagen liggen, zodat zaden los kunnen komen. Daarna voeren we het af om de verrijkte bodem te verschralen. Grassen en brandnetels gedijen goed op rijke grond. Door de verrijking af te remmen geven we juist bloemen en kruiden meer kans. Ook hier geldt: versterking en bescherming van de natuur.

Zandpaden

Zandpaden verdienen onze speciale aandacht, zowel uit cultuurhistorisch als ecologisch oogpunt. Veel zandpaden zijn namelijk oude doorgaande wegen die kenmerkend zijn voor het landschap. Ook vormen ze verbindingen tussen de grotere natuurgebieden. Om juist hier aandacht voor te hebben, is een typisch voorbeeld van versterking van de natuur.
Door verrijking dreigen zandpaden dicht te groeien, terwijl juist het losse zand een uniek leefgebied vormt voor zandbijen en reptielen. Daarom gaan we zandpaden periodiek afplaggen, zodat ze rul blijven. Zo beschermen we het leefgebied van insecten en reptielen. De bermen langs deze zandpaden beheren we ook ecologisch.

Niet overal

We kunnen niet overal in de bermen ecologisch beheer toepassen. Bijvoorbeeld niet als daarmee de verkeersveiligheid in het gedrang komt. Op zichthoeken van kruispunten en stroken direct langs wegen, houden we daarom de begroeiing kort.

 Meer informatie?

Lees meer over natuurontwikkelingen opvalkenswaard.nl/natuurontwikkeling. Voor het volledige programma Dommelland kun je terecht op valkenswaard.nl/dommelland.